De kindertijd staat op je gezicht geschreven

We zoeken oogcontact wanneer we interesse tonen in de ander. De "ogen weerspiegelen het innerlijke" is een veelgehoorde kreet. Toch zijn kenmerken van het gezicht waar we niet bewust mee omgaan.

We zien in één oogopslag òf -en welke mate- iemand's gezicht ons aantrekt en of we hem/haar vertrouwen, diens houding en uitstraling... Dit alles wordt in korte tijd door de hersenen verwerkt en vergeleken om te bepalen of we iemand mogen of niet.

Wat zegt dat over aantrekkelijkheid en wat heeft de structuur van het gezicht ermee te maken?

Bij sommige mensen geven een verweerde huid en diepe lijnen duidelijk aanwijzingen over het harde leven dat ze hebben geleid, maar wetenschappers ontdekten dat gelaatstrekken je kinderjaren 'verraden'.

Wetenschappers van de Universiteit van Edinburgh ontdekten dat het mogelijk is om over iemands kindertijd te leren door te kijken naar de symmetrie van het gezicht. Ze gebruikten hiervoor 15 verschillende gelaatstrekken en ontdekten dat mensen met een asymmetrisch gezicht vaker achtergesteld waren en een moeilijker kindertijd hadden dan mensen met een symmetrisch gezicht. De bevindingen suggereren dat ervaringen uit de vroege kindertijd (voeding, stress, ziekte, blootstelling aan sigarettenrook, etc) een stempel drukken op de gelaatstrekken van mensen.

Verrassend genoeg veranderden gezichtskenmerken niet door sociaal-economische status in het latere leven, wat suggereert dat zelfs degenen die op later leeftijd rijk werden niet aan hun verleden kunnen ontsnappen omdat het op hun gezicht staat geschreven.

Het zou ook kunnen verklaren waarom beroemdheden als Gordon Ramsay, die een moeilijke kindertijd kende, asymmetrische gelaatstrekken heeft ondanks zijn vergaarde fortuin. 

Professor Ian Deary van de afdeling psychologie aan de Universiteit van Edinburgh's centrum van cognitieve veroudering, zei hierover: "Symmetrie in het gezicht wordt beschouwd als een marker van wat ontwikkelingsstabiliteit wordt genoemd; het vermogen van het lichaam om omgevings-stressoren te weerstaan [stressfactoren] om niet van zijn ontwikkelingspad te worden geslagen. Dat de band tussen verleden en symmetrie niet gevangen zit blijkt uit de mobiliteit in onze samenleving. Niet alleen mensen als Gordon Ramsay maar door miljoenen mensen. " Deary en zijn collega's onderzochten de gelaatstrekken van 292 mensen van 83 jaar oud die deelnamen aan het Lothian Birth Cohort 1921, een onderzoek dat de deelnemers gedurende hun hele leven heeft gevolgd. Ze vergeleken de gezichtssymmetrie van de deelnemers met gedetailleerde informatie over sociale status in de kindertijd, inclusief de bezigheid van de ouders en huishouden. Ze onderzochten 15 verschillende "oriëntatiepunten" op het gezicht zoals de positie van ogen, neus, mond en oren.

Mannen vertoonden sterker associatie tussen sociale klasse en gezicht symmetrie (meer symmetrisch - meer bevoorrecht in de kindertijd) terwijl de resultaten bij vrouwen  minder duidelijk waren.  

Het verband tussen gezichtssymmetrie en de blootstelling aan stress in de vroege jeugd zou kunnen verklaren waarom de meeste studies aantonen dat mensen met symmetrische gezichten aantrekkelijker worden gevonden.

Het gezicht kan op onnoemelijk veel manieren uiting geven onze gevoelens en gedachten te uiten. De meeste zijn een mix van emoties waarbij we zelden z.g. 'basis emoties' tonen.  We zien vaker onderliggende, verborgen of gemaskeerde emoties. Voorbeeld: Als je kind al spelend de straat oprent ben je bood dat het niet uitkijkt terwijl je bang bent dat het wordt overreden. Je toont twee emoties in het gezicht. De onderliggende emotie wordt op hetzelfde moment getoond als de werkelijk gevoelde emotie. Dit maskeren (bijv. wanneer we vriendelijk lachen als we ons ergens voor schamen) gebeurt vaker dan we denken.

Verborgen emoties (bijv. Paul Ekman's micro-expressies) zijn sneller dan onderliggende emoties en duren een fractie van een seconde. Daarnaast kunnen we ook gemaskeerde emoties herkennen. Venijniger dan verborgen emotie worden deze zichtbaar wanneer we werkelijk gevoelde emoties bewust verbergen om de ander om de tuin te leiden. 

Met de neurowetenschappen stappen we een nieuw tijdperk in om lichaamstaal te ontcijferen. De linker kant van het gezicht geeft andere informatie dan de rechter. Tip: Oefen eens door recht tegenover je gesprekspartner te zitten of kijk de ander recht aan tijdens een gesprek. Je zult merken dat diens hoofd draait en je om de beurt aankijkt met het linker- of rechteroog. Het kan ook niet anders! Bij sommige gedachten zijn we meer betrokken dan bijv. logistieke gegevens. Kijk ook eens naar het NOS-journaal en let op wanneer welk oog zich naar de camera richt. Het linkeroog kijkt je aan wanneer er betrokkenheid bij het onderwerp is, het rechter wanneer controle of analyse de overhand heeft.

Dit komt doordat de linkerkant van ons gezicht onze gevoelens beter kan vertalen dan de rechterkant; onze blik op de ander, de buitenwereld. Zoals we de rechterhand gebruiken om iemand de hand te schudden, zo kijken we de ander aan met de rechterkant van ons gezicht. 

Kijk ook eens in de spiegel als je moe bent (of stress ervaart). Je kunt er donder op zeggen dat je linkeroog kleiner is dan het rechter.