Wie "schaakbord" zegt, denkt aan strategie. Herbert Simon, Nobelprijswinnaar economie en pionier op het gebied van kunstmatige intelligentie werd grotendeels geïnspireerd door het schaakspel omdat besluitvormingsprocessen van de menselijke geest onderhevig zijn aan sociale interactie.
Simon was vooral geïnteresseerd in het visuele geheugen en intuïtie.
Hij associeerde het laatste met expertise omdat ervaren spelers schaaksituaties uit het hoofd hebben geleerd, in schaakjargon "theorie" genoemd en meestal toegepast in de eerste zetten, hoewel het ook een belangrijke plaats kan hebben in het eindspel. Een schaakspeler graaft daarom constant in zijn geheugen, zoals een muzikant in toonladders denkt.
Het geheugen wordt ook op een visuele en conceptuele manier toegepast, omdat nieuwe situaties in het spel complex kunnen zijn. Dit ‘begraven’ geheugen (in termen van de filosoof Paul Ricoeur) wordt gevonden wanneer we niet vertrouwen op de kennis die we al hebben, maar worden genomen op basis van situaties tijdens het spel. Een schaakrobot met een bijna onfeilbaar kunstmatig geheugen is waarschijnlijk minder intuïtief of creatief en zou dus in zekere zin voorspelbaar kunnen zijn.
Wat het schaakspel tussen mensen zo mooi maakt is de begrensde rationaliteit van de besluitvorming.
Begrensde rationaliteit.
In de economie staat Simon bekend om het concept van "begrensde rationaliteit”. Een individu kan niet beschikken over alle informatie die nodig is voor zijn besluitvorming en heeft geen volledige kennis over potentiële alternatieven. Nog minder beschikt hij over beheersing van de mogelijke gevolgen van alternatieven en neemt zodoende gedwongen een beslissing waarvan de rationaliteit beperkt is.
Men kan ratio niet scheiden van emoties. De twee zijn verwant en afhankelijk van elkaar. Zelfs de meest rationele besluitvorming is onderhevig aan emotionele criteria. Kijk maar naar de toeslagen-affaire, beursschommelingen of de vaccinatiestrategie, alles is onderhevig aan emotie. Emoties zijn een vaste waarde; ze geven inzicht in onze denkwereld. Emoties zijn universeel met culturele varianten en worden in de kindertijd opgebouwd, verrijkt met taal. We hebben een aangeboren vermogen ze te herkennen, al zijn daar uitzonderingen op.
Online opleiding en masterclasses lichaamstaal tijdelijk met korting!
In essentie draait lichaamstaal om authenticiteit en cognitie. Van belang in de rechtszaal, op het werk, thuis of op straat. We hebben er dagelijks mee te maken maar weten niet precies waarop te letten.
Dit is het uitgangspunt voor onze opleidingen en masterclasses: weet waarop je moet letten want, wat niet wordt gezegd wordt kan van belang zijn! Lichaamstaal is immers intergraal onderdeel van onze communicatie.
Reactie schrijven